การหยุดหายใจขณะหลับ

ช่วงนี้เป็นเวลาที่ย่างเข้าสู่ฤดูฝน โรคที่มานอกจากไข้หวัดใหญ่และโรคโควิด 19 กลับมาระบาดในวงกว้าง ซึ่งมีการเผยแพร่ความรู้กันอย่างกว้างขวางแล้ว ยังมีอีกโรคที่มักจะปรากฏความผิดปกติขณะนอนหลับและส่วนใหญ่เกิดกับคนอ้วนหรือผู้ที่มีน้ำหนักเกินมาตรฐาน นั่นคือการหยุดหายใจในขณะหลับ

อาการเบื้องต้นของโรคนี้คือขณะที่นอนหลับอาจเป็นช่วงกลางคืนหรือกลางวัน แต่ส่วนใหญ่มักเกิดในช่วงกลางคืน ซึ่งมีการหลับยาวหลายชั่วโมง อาการผิดปกตินี้มักมีอาการหลับและหยุดหายใจ 10 วินาทีในแต่ละครั้ง และใน 1 คืน จะปรากฏประมาณมากกว่า 30 ครั้งในแต่ละคืน หรือมีอาการหยุดหายใจ 5 ครั้งในทุก 1 ชั่วโมงของการหลับ พบได้บ่อยในผู้ที่อ้วนหรือมีน้ำหนักตัวมาก เพราะคนอ้วนมีไขมันมากมาพอกบริเวณลำคอและมีลิ้นขนาดใหญ่กว่าปกติ ในขณะหลับไขมันที่ลำคอมักมากดทับหลอดลม ทำให้หลอดลมตีบ การหายใจจะหายใจยากขึ้น ออกซิเจนที่จะผ่านเข้าปอดน้อยลง การหายใจเข้า-ออกลำบากมากขึ้น เป็นเหตุให้เกิดการหยุดหายใจเป็นระยะ ๆ เลือดจึงผ่านเข้าหัวใจน้อยลง หากเกิดภาวะนี้บ่อย ๆ การหยุดหายใจมีผลกระทบต่อการทำงานของหัวใจ เกิดอาการแน่นหน้าอก เป็นเหตุให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลว ผู้ป่วยเสียชีวิตได้

โรคนี้มีสาเหตุอยู่ 3 ประการ

1.) ในผู้ป่วยที่มีรูปร่างอ้วน มีไขมันลำคอมาก ลิ้นขนาดใหญ่ เกิดการกดทับต่อหลอดลม

2.)เกิดจากความผิดปกติทางสมอง เช่น ในผู้ป่วยที่มีปัญหาหลอดเลือดสมองผิดปกติ ตีบ ตัน แตก ทำให้สมองควบคุมการทำงานของระบบหายใจน้อยลง เกิดการหยุดหายใจในขณะหลับ เช่น ผู้ป่วยที่เป็นอัมพฤกษ์ หรืออัมพาต

3.) เป็นแบบผสมผสานกันทั้งสาเหตุ 1 และสาเหตุ 2

การรักษา แพทย์จะตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุการอุดตันต่อหลอดลมและช่องลำคอ อาจมีการผ่าตัดเอาทอนซิลออก หรือผ่าตัดเลาะก้อนไขมันบริเวณลำคอออก เพื่อขยายช่องลำคอให้กว้างขึ้น เพื่อหลอดลมจะไม่ถูกกดทับ ลมหายใจผ่านได้สะดวกขึ้น ลดภาวะการหยุดหายใจขณะหลับได้ดีขึ้น

นอกจากนี้ การกำหนดท่านอนที่ดีทั้งคนอ้วนหรือคนผอม ท่านอนที่ดีที่สุดคือ การนอนตะแคง เนื่องจากโอกาสเกิดการกดทับต่อหลอดลมน้อย หลีกเลี่ยงการนอนท่านอนหงายและนอนคว่ำ เพราะไขมันลำคอและลิ้นมีโอกาสกดทับหลอดลม ทำให้หายใจลำบาก ไม่คล่องตัว เกิดการหยุดหายใจขณะหลับได้

การป้องกันจึงเป็นวิธีการที่ดีที่สุดเพื่อลดการเสี่ยงการหยุดหายใจในขณะหลับ การควบคุมน้ำหนักตัวไม่ปล่อยให้อ้วนเกินมาตรฐาน ควบคุมอาหารที่มีแป้ง น้ำตาล ไขมันมากเกินไป หมั่นออกกำลังกายเป็นประจำเพื่อความแข็งแรงของกล้ามเนื้อลำคอ หัวไหล่ ต้นแขน และหน้าอก เพื่อลดภาวะการนอนกรน ช่วยป้องกันมิให้เกิดการหยุดหายใจขณะหลับ หมั่นตรวจการทำงานของปอดและหัวใจให้แข็งแรงด้วย

ที่มา: หมอโฆษิต