One Last Chance 100 ปี มีครั้งเดียว โอกาสของไทยหลังโควิด-19 ปาฐกถาโดย ดร.เสนาะ อูนากูล อดีตรองนายกรัฐมนตรี อดีตผู้ว่าการ ธนาคารแห่งประเทศไทย อดีตเลขาธิการ คณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ในงาน THE STANDARD ECONOMIC FORUM 2021
[เป็นปาฐกถาที่ได้รับการกล่าวขานว่ามีเนื้อหามุมมองที่ดีมีพลัง]
ดร.เสนาะ อูนากูล กล่าวว่า เรากำลังเกิดเมกะเทรนด์ (Mega Trend) หลายอย่างใน โลกนี้ สมัยแผนฯ 5&6 ที่เรารุ่งเรืองมาได้เพราะเราจับเมกะเทรนด์ของโลกได้ จับกระแสได้เป็นอย่างดี เราไปอยู่ตรงกลาง จึงเกิดการพลิกโฉมประเทศไทยในช่วงนั้น แต่หลังจากนั้นมันแผ่วจนกระทั่งหายไป 30 ปี บัดนี้เกิดขึ้นมา (ใหม่) เป็นเมกะเทรนค์ใหญ่กว่าเดิมมโหฬารมาก เป็นเรื่องที่เราต้องจับเทรนด์พวกนี้ให้ได้ เราต้องอยู่กับเทรนด์เล่านี้เราไม่ตกเทรนด์ ถ้าเราตกเทรนด์คราวนี้ ก็ไม่รู้จะหายไปไหนอีกเหมือนกัน ซึ่งเวลานี้ผม (ดร.เสนาะ) รู้สึกมองโลกในแง่ดี (Optimistic) ทั้งๆ ที่คนทั่วไปรู้สึกมีแต่ความผิดหวัง มีแต่อะไรต่างๆ โทษกันไปโทษกันมา
แต่อะไรขณะเดียวกัน อะไรทุกอย่างที่กำลังเกิดขึ้นในเมืองไทยกำลังไปในทางที่ดีทั้งนั้น โดยพื้นฐานการเกิดโควิด-19 สิ่งที่เกิดขึ้น คือ Digital Transformation เกิดขึ้นเร็วมาก ถ้าหากไม่เกิดโควิดคงไม่ไปถึงขนาดนี้ โชคดีที่เราประมูล 5G เสร็จก่อนที่จะเกิดโควิดเดือนเดียว เราโชคดีมากทำให้เราเป็นประเทศแรกในภูมิภาคที่สามารถดำเนินการ 5G มาได้ 2 ปี แล้ว
นอกจากเรื่องโครงสร้างพื้นฐานที่ผมว่าเนี่ย เราจะมีทั้งระบบรถไฟทางคู่ความเร็วสูงในเมือง ขนส่งมวลชนอีกหลายเมือง โครงสร้างพื้นฐานที่ใหญ่ที่สุด เรื่องสนามบินเมืองการบินที่อู่ตะเภา ซึ่งสมัยอีสเทรินซีบอร์ดทำไม่ได้ สมัย EECเขาทำได้ สมัยผมเรื่องเยอะมากที่จะเข้าไปเกี่ยวข้องกับอู่ตะเภา เป็นเรื่องใหญ่มากที่สามารถเอามาใช้ประโยชน์ได้ เมืองการบินเป็นเมืองอัจฉริยะ ที่เราทำ 5Gได้ก่อนคนอื่น จะให้เกิด SmartCity ง่ายขึ้น ทั้งเมืองการบิน เมืองพัทยา มีอีก 15 เมืองตามแผน เพราะฉะนั้นจะเกิดการเปลี่ยนแปลงเยอะภายใน 3-4 ปีข้างหน้า Productivity จะขึ้น Cost จะลง เป็นอุตสาหกรรมใหม่ทั้งนั้น คนที่เคยคิดว่าไทยไม่มีอุตสาหกรรมใหม่ จริงอยู่เราเคยติดอยู่กับอุตสาหกรรมที่เกิดขึ้นเมื่อ 30 ปีที่แล้ว เราไม่มีอะไรเลย แต่บัดนี้ โอกาสมาแล้ว เป็นโอกาสครั้งใหญ่ของเมืองไทย ที่จะทำเรื่องนี้ให้สำเร็จได้ แล้วบังเอิญเราอยู่ในช่วงที่ถ้าเราสามารถที่จะทำงานร่วมกับทั้ง 2 ฝ่าย ทั้งสหรัฐและจีน (และมีญี่ปุ่น,เกาหลีใต้) โดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ (Health Care) หลายเรื่องเป็นเรื่องใหญ่ หลังจากโควิดจะมี New Health Care เรื่องสังคมผู้สูงอายุ (Aging Society) จะเป็นเรื่องใหญ่มาก แล้วถ้ามาก็มาเร็ว เรื่องที่จะเกิดขึ้นกับเมืองไทยมีมาก โอกาสมันเยอะเหลือเกิน
คนรุ่นใหม่ถ้าเป็นผมต้องช่วยกันให้เห็นว่าคนรุ่นใหม่มีโอกาสที่จะทำงานที่เป็นประโยชน์สำหรับบ้านเมือง เปลี่ยนเมืองให้เป็นเมืองสมัยใหม่ แล้วก็จะเกิดการเปลี่ยนแปลงตามมาอีกหลายอย่าง โดยการเปลี่ยนพื้นฐานเหล่านี้ อันนี้คือทางที่ถูกต้อง คนรุ่นใหม่ต้องได้รับความคิดที่ถูกต้องว่าโอกาสสำหรับคนรุ่นใหม่มหาศาลจริงๆ สำหรับเมืองไทยควรจะร่วมมือกันเพื่อทำโอกาสนี้ให้เปีนประ โยซน์และเปีน โอกาสซึ่งมันเกิดขึ้นน้อยครั้งในชีวิตคน โอกาสน้อยมากที่เกิดขึ้นพร้อมกัน
เรื่องอื่นค่อยว่ากันทีหลัง มันจะเป็นไปเองโดยธรรมชาติ อย่างเราทำ Digital Govemnment ก็จะเปลี่ยนเรื่องระบบราชการมันจะเป็นโดยธรรมชาติ มันจะมีสิ่งที่ตามมา ไม่ใช่ทำมาโดยเอาย้อนหลัง แล้วสิ่งนี้เลยเกิดขึ้นไม่ได้ สิ่งนี้ก็จะสวนทางกับสิ่งที่ควรจะเป็นแต่ว่าใครจะสื่อสาร (Communicate) ความเป็นจริงเหล่านี้ได้ให้เห็นว่าโอกาสสำหรับคนรุ่นใหม่ในยุคนี้มีมากเหลือเกิน แล้วเมืองไทยกำลังต้องการคนอย่างมากเลย
เวลานี้เราปรับปรุงระบบอาชีวศึกษา เป็นระบบ Demand Driven และต้องมาถึงขั้นมหาวิทยาลัยเปลี่ยนหมด เพื่อรับกับสถานการณ์ใหม่โอกาสเยอะมากในเมืองไทย อย่าท้อถอย อย่ามัวคิดว่าเมืองไทยมีแต่ปัญหาเราไม่ควรปล่อย “โอกาสซึ่ง 100 ปี จะเกิดขึ้นพร้อมกันในครั้งนี้” โลกเรากำลังเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว แล้วจะเกิดปัญหาที่จะมีปรับปรุงเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ต้องอาศัยความคล่องตัวของคนรุ่นใหม่ด้วย เพื่อที่จะเปลี่ยนแปลงสิ่งต่างๆ ได้อย่างรวคเร็ว “ผมขอฝากความหวังเอาไว้ ฝากความหวังที่มองเห็นเป็นของจริงไม่ใช่ความฝัน อยู่ใกล้มือ มันอยู่ที่ว่าจะใช้โอกาสนั้น เป็นประโยชน์ได้หรือไม่” ดร.เสนาะ อูนากูล กล่าวสรุปท้าย